aktualności  |  o projekcie  |  o murawach  |  o nas  |  sponsorzy  |  galeria  |  film  |  pliki  |  raport końcowy  |  archiwum  |  linki  |  kontakt
 |    
podstawowe informacje  |  lokalizacja:    Odra  .  Warta  .  Stawska Góra  .  Niedzieliska  .  Bug  .  Żurawce  .  Kąty  .  Dobużek  |  zadania


UJŚCIE WARTY (PLC080001)

Ujście Warty jest obszarem Natura 2000 o powierzchni 33297,35 ha. Został utworzony dla ochrony zarówno ostoi ptasiej jak i siedliskowej. Obejmuje rozległe rozlewiska tworzące się u zbiegu 3 rzek: Warty, Odry i najmniejszej z nich - Postomii. Jest ogromnym kompleksem ekstensywnie użytkowanych łąk wilgotnych, dobrze uwodnionych szuwarów, starorzeczy, oczek wodnych, zarośli wierzbowych, różnego typu łęgów, olsów oraz grądów. Park Narodowy Ujście Warty, dawny rezerwat Słońsk, który wchodzi w skład obszaru Ujście Warty jest jednym z najcenniejszych obiektów wodno-błotnych w Europie środkowej. Występuje tu co najmniej 35 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej. Spośród licznych gatunków zasiedlających to miejsce w okresie lęgowym można wymienić następujące gatunki: ohar, gęgawa, płaskonos, kropiatka, krakwa, czapla biała, łyska, szczudłak, ostrygojad, krwawodziób, czernica, mewa mała, rybitwa białoczelna, rybitwa białoskrzydła, rybitwa czarna, wodniczka, głowienka, kszyk, śmieszka, bocian biały, bocian czarny, derkacz, gąsiorek, jarzębatka, świergotek polny, podróżniczek, lerka, ortolan, żuraw, łabędź niemy, czapla siwa i wiele innych. W ostoi występuje 11 siedlisk przyrodniczych, wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Wśród nich najlepiej reprezentowane są: starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne; zalewane, muliste brzegi rzek; ziołorośla nadrzeczne; łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe oraz murawy kserotermiczne. Obok Parku Narodowego Ujście Warty w skład ostoi wchodzą również inne obszary chronione: część Parku Krajobrazowego Ujście Warty, rezerwaty przyrody Lemierzyce, Pamięcin, Dolina Postomii oraz ostoja Ramsar Słońsk, a także kilka użytków ekolgicznych. Oprócz rozległych obszarów podmokłych ostoja obejmuje również dosyć liczne płaty roślinności ciepłolubnej występujące na krawędziach dolin Odry i Warty. Najlepiej zachowane kompleksy muraw kserotermicznych, okrajków oraz ciepłolubnych zarośli i lasów zboczowych znajdują się w południowej części obszaru, w pobliżu miejscowości Górzyca, Owczary, Pamięcin i Laski Lubuskie. W ramach projektu wyznaczono 4 główne miejsca koncentracji siedlisk kserotermicznych, na których zaplanowano działania ochronne.

Czarnów
Obejmuje fragment łagodnego zbocza doliny Odry, ciągnącego się między miejscowością Żabice i Czarnów. Zbocze ma wystawę północną i nachylone jest pod kątem 20°-30°. W poprzek przecinają je niewielkie wąwozy, na których stokach rozwinęły się murawy kserotermiczne. Podłożem są tu piaszczyste gliny zwałowe, na których wytworzyły się gleby brunatne. Zbocze w 50% zajęte jest przez termofilne zarośla i zadrzewienia sosnowe z gatunkami ciepłolubnymi w runie. Zbiorowiska nieleśne reprezentowane są przez wspomniane już murawy kserotermiczne oraz ciepłolubne murawy napiaskowe i łąki świeże z dużym udziałem gatunków kserotermicznych. Podobszar Czarnów nie jest bogaty w rzadkie gatunki kserotermiczne. Stanowi jednak ostoję naturowych siedlisk termofilnych w dolinie dużej rzeki. Znacząco podnosi bioróżnorodność otaczającego krajobrazu rolniczego oraz zmniejsza izolacje populacji gatunków kserotermicznych. Z ciekawszych gatunków występują tu: sasanka łąkowa, pierwiosnka lekarska, lepnica wąskopłatkowa i kocanki piaskowe. Głównym zagrożeniem Czarnowa jest sukcesja naturalna oraz zalesianie. W obrębie zbocza znajdują się 2 użytki ekologiczne "Długa Murawa" i "Murawka". Całość stanowi również fragment Parku Krajobrazowego Ujście Warty.

Górzyca
Obejmuje fragment krawędzi doliny Odry o wystawie północnej i zachodniej oraz nachyleniu 20°-40°. W poprzek przecinają je niewielkie wąwozy erozyjne. Na zboczach z piaszczystych glin zwałowych wytworzyły się gleby brunatne. Stok w 60% zajęty jest przez termofilne zarośla, zadrzewienia sosnowe oraz zboczowe lasy liściaste z gatunkami ciepłolubnymi w runie. Zbiorowiska nieleśne reprezentowane są przez ostnicowe i kwietne murawy kserotermiczne Potentillo-Stpetum i Adonido-Brachypodietum oraz ciepłolubne murawy napiaskowe Sileno-Festucetum. To jedne z cenniejszych fragmentów roślinności ciepłolubnej w okolicy. Reprezentują typowe przykłady ostnicowych i kwietnych muraw kserotermicznych. Dynamiczna mozaika muraw, okrajków, zarośli i ciepłolubnych postaci lasów znacząco zwiększa bioróżnorodność otaczającego krajobrazu rolniczego. Z rzadkich gatunków występujących w tym miejscu należy wymienić: ostnicę włosowatą, mikołajka polnego, głowienkę wielkokwiatową, pszeńca różowego i dzwonka syberyjskiego. Głównym zagrożeniem jest sukcesja naturalna oraz zalesianie, a także zaśmiecanie przez okolicznych mieszkańców. Zbocza są również nieregularnie wypalane przez miejscowych, co jednak znacznie opóźnia proces sukcesji i w rezultacie sprzyja utrzymaniu muraw. Obszar był wielokrotnie proponowany do objęcia ochroną powierzchniową w postaci użytku ekologicznego. Całość stanowi również fragment Parku Krajobrazowego Ujście Warty.

Owczary
Stanowią zespół wąwozów przecinających zbocze doliny Odry. Miejsce to charakteryzuje się bardzo zróżnicowaną rzeźbą terenu. Nachylenie stoków waha się między 5° a 45°. Wystawa jest głównie południowa i południowo-wschodnia. Na zboczach zbudowanych z glin zwałowych, zasobnych w węglan wapnia wytworzyły się gleby brunatne. Roślinność stanowi dynamiczna mozaika siedlisk termofilnych, od muraw kserotermicznych reprezentowanych przez zespoły Adonido-Brachypodietum i Potentillo-Stipetum, ciepłolubnych muraw napiaskowych Sileno-Festucetum, ciepłolubnych postaci łąk świeżych, przez okrajki i zarośla po łęgowe lasy zboczowe Fraxino-Ulmetum, ciepłolubne dąbrowy i chojniaki kłosownicowe. To zdecydowanie jeden z najlepiej zachowanych i największych kompleksów roślinności termofilnej w Polsce. Stanowi wzorcowy przykład siedlisk 6210 i 91F0. Dzięki kontynuowanemu tu od lat wypasowi, murawy zachowane są w idealnym stanie. Występują tu liczne rzadkie gatunki: ostnica Jana, pajęcznica liliowata, mikołajek polny, zaraza przytuliowa, dzwonek syberyjski, dzwonek boloński, wężymord stepowy, ostnica włosowata, leniec pospolity, ostrołódka kosmata, ślimak żeberkowany i wiele innych. 54% powierzchni to grunty prywatne należące do Klubu Przyrodników. Reszta jest własnością Skarbu Państwa, zarządzaną przez Agencję Nieruchomości Rolnej. Na 75% powierzchni prowadzony jest ekstensywny wypas owiec, koni i kóz. 10% powierzchni to koszone łąki. Niewielki fragment stanowi poletko uprawne, przeznaczone do hodowli rzadkich gatunków chwastów. Całość stanowi coś w rodzaju prywatnego rezerwatu Klubu Przyrodników, którym organizacja opiekuje się od kilkunastu lat. Na gruntach państwowych znajdują się 2 użytki ekologiczne "Owczary I" i "Owczary II". Całość znajduje się również na terenie Paku Krajobrazowego Ujście Warty. Zagrożeniem jest miejscami wkraczająca robinia akacjowa.

Pamięcin
Obejmuje dolny odcinek rozległej suchej doliny bezpośrednio łączącej się z doliną Odry. Dolina przecinana jest licznymi poprzecznymi wąwozami o przebiegu wschód-zachód. Często dosyć strome i wysokie zbocza tych wąwozów porasta roślinność kserotermiczna. Pozostała bardziej płaska część podobszaru to przeważnie pola uprawne. Roślinność ciepłolubną, pokrywającą blisko 50% podobszaru reprezentują przede wszystkim zespoły Potentillo-Stipetum i Adonido-Brachypodietum, ciepłolubne murawy napiaskowe oraz zarośla termofilne i łęgi zboczowe Fraxino-Ulmetum. Obok Owczar to drugi najcenniejszy w regionie obiekt obejmujący murawy kserotermiczne. W jego granicach znajdują się wzorcowe i wybitnie bogate gatunkowo płaty siedliska 6210. Występują tu liczne rzadkie gatunki: ostnica Jana, pajęcznica liliowata, mikołajek polny, zaraza przytuliowa, dzwonek syberyjski, dzwonek boloński, ostnica włosowata, leniec pospolity, ostrołódka kosmata, ślimak żeberkowany i wiele innych. Ok. 50% podobszaru jest własnością Skarbu Państwa zarządzaną przez Agencję Nieruchomości Rolnej. Są to 2 użytki ekologiczne "Laski I" i "Laski II" oraz rezerwat "Pamięcin". Niewielki fragment jest własnością Skarbu Państwa zarządzaną przez Lasy Państwowe (nadleśnictwo Ośno Lubuskie). Pozostały tereny są prywatne i w 99 % są to intensywnie użytkowane pola uprawne. Całość znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Ujście Warty. Głównym zagrożeniem nieleśnej roślinności kserotermicznej jest rozprzestrzenianie się zarośli termofilnych i wnikanie robinii akacjowej oraz spływy biogenów z pól uprawnych.